Σύνταγμα

Η αναδρομικότητα των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας νόμου και η κανονιστικότητα του Συντάγματος

Η αναδρομικότητα των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας νόμου και η κανονιστικότητα του Συντάγματος

Ο περιορισμός του αναδρομικού αποτελέσματος της διαγνώσεως της αντισυνταγματικότητας νόμου αποτελεί μία νομολογιακή καινοτομία της τελευταίας δεκαετίας, στην οποία έχει καταφύγει κατ’ επανάληψιν το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η εκδίκαση...

Διοικητικός έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων. Σχόλιο με αφορμή τις αποφάσεις ΣτΕ 293/2024 και ΣτΕ 662/2024

Διοικητικός έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων. Σχόλιο με αφορμή τις αποφάσεις ΣτΕ 293/2024 και ΣτΕ 662/2024

1. Ανάλυση της κρίσιμης σκέψης των αποφάσεων 1.1. Ένα από τα πολλά ζητήματα που αγγίζουν οι πρόσφατες αποφάσεις ΣτΕ 293/2024 και 662/2024[1] είναι η δυνατότητα ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων από τη διοίκηση. Το δικαστήριο, προσπαθώντας να εξηγήσει τους λόγους για...

Αναθεώρηση του Συντάγματος και Πολιτική

Αναθεώρηση του Συντάγματος και Πολιτική

Ι. Μεθοδολογικές παραδοχές: Σύνταγμα και κοινωνικές συγκρούσεις Σύνταγμα είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. (Και, προφανώς, με άλλες μεθόδους και άλλη θεσμική μήτρα.) Για το λόγο αυτό, σε σχέση με την αναθεώρηση, δεν θεωρώ ορθές παραδοχές όπως αυτές:...

Υποχρέωση συμμόρφωσης του νομοθέτη (;) στις δικαστικές αποφάσεις περί αντισυνταγματικότητας

Υποχρέωση συμμόρφωσης του νομοθέτη (;) στις δικαστικές αποφάσεις περί αντισυνταγματικότητας

Η σχέση της νομοθετικής εξουσίας με τη δικαστική έχει απασχολήσει εκτεταμένα τη θεωρία και τη νομολογία, ιδίως υπό την εκδοχή της επέμβασης της πρώτης στα έργα της δεύτερης. Η εν λόγω νομοθετική πρακτική, η οποία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα περιπτώσεων και αναφέρεται...

Γιατί δεν πρέπει να ξεκινήσει αναθεώρηση του Συντάγματος

Γιατί δεν πρέπει να ξεκινήσει αναθεώρηση του Συντάγματος

Στις 28 Νοεμβρίου 2019 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Α΄ 187) το ψήφισμα της Θ΄ Αναθεωρητικής Βουλής με το οποίο τέθηκε σε ισχύ, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 110, η τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος. Στις 28 Νοεμβρίου 2024 συμπληρώθηκε πενταετία...

Η ανάγκη συνταγματικής αναθεώρησης του τρόπου επιλογής της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων

Η ανάγκη συνταγματικής αναθεώρησης του τρόπου επιλογής της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων

Συμπληρώνονται ήδη 5 χρόνια από την προηγούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος και ανοίγει ο δρόμος για νέα αναθεώρηση. Όπως έχει διαμορφωθεί με τις προηγούμενες αναθεωρήσεις του, το Σύνταγμα περιλαμβάνει αρκετές διατάξεις οι οποίες προκαλούν -το λιγότερο που μπορεί...

Προληπτικός έλεγχος συνταγματικότητας με αφορμή την ψήφιση του νόμου περί επιστολικής ψήφου

Προληπτικός έλεγχος συνταγματικότητας με αφορμή την ψήφιση του νόμου περί επιστολικής ψήφου

Η πρώτη ανάγνωση του τίτλου της μελέτης και η αναφορά στον προληπτικό έλεγχο ενδέχεται να παραξενέψει τον αναγνώστη καθώς, όπως είναι ευρέως γνωστό, δεν υφίσταται προληπτικός δικαστικός έλεγχος συνταγματικότητας στην ελληνική έννομη τάξη. Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με...

Κανονιστική υποβάθμιση του Συντάγματος: η περίπτωση της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας

Κανονιστική υποβάθμιση του Συντάγματος: η περίπτωση της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας

Στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας, η κρατική εξουσία και ευρύτερα η διακυβέρνηση συνδέονται άμεσα με την έννοια των δημοσίων πολιτικών[1], ενός προκαθορισμένου, δηλαδή, πλαισίου μέσω του οποίου ρυθμίζονται οι δημόσιες υποθέσεις και επιδιώκεται να...

Νομικός ρεαλισμός και συνταγματική θεωρία

Νομικός ρεαλισμός και συνταγματική θεωρία

Το παρόν κείμενο φιλοδοξεί να διατυπώσει μια πρόταση για την κατανόηση του αντικειμένου «συνταγματικό δίκαιο» και την ανασυγκρότηση της ελληνικής επιστήμης του συνταγματικού δικαίου. Η πρόταση βασίζεται στην επιλεκτική ανάγνωση συγκεκριμένων ρεαλιστικών ρευμάτων στο...

A layman’s document, not a lawyer’s contract: Λαός, Σύνταγμα και δικαστική εξουσία στον αμερικανικό λαϊκό συνταγματισμό

A layman’s document, not a lawyer’s contract: Λαός, Σύνταγμα και δικαστική εξουσία στον αμερικανικό λαϊκό συνταγματισμό

Η προώθηση μεταρρυθμίσεων που αποτελούσαν αντικείμενο διεκδίκησης ριζοσπαστικών κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες στις ΗΠΑ μετέβαλε τον προσανατολισμό της προοδευτικής νομικής σκέψης. Η παραδοσιακά επιφυλακτική στάση της...

Η ηθική ουδετερότητα του Συντάγματος

Η ηθική ουδετερότητα του Συντάγματος

Πώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η σχέση του Ελληνικού Συντάγματος με την ηθική; Δεδομένου ότι η ηθική, ως κλάδος της φιλοσοφίας, ασχολείται κυρίως με το ερώτημα ποιες ανθρώπινες πράξεις είναι  αποδεκτές και ορθές και ποιες ανάρμοστες και λανθασμένες, η σχέση αυτή...

Ο συνταγματισμός ως δημοκρατικός θεσμικός σχεδιασμός. Ορισμένες προκαταρκτικές σκέψεις

Ο συνταγματισμός ως δημοκρατικός θεσμικός σχεδιασμός. Ορισμένες προκαταρκτικές σκέψεις

Ο συνταγματισμός, ως βάση συζητήσεων και αντιπαραθέσεων σχετικά με την άσκηση της κρατικής εξουσίας, έχει παράσχει ένα εύφορο πεδίο ανάλυσης της σχέσης δικαίου και πολιτικής, νομιμότητας και νομιμοποίησης, κρατικού εξαναγκασμού και συλλογικής αυτονομίας. Ο διάλογος,...

Η απαξίωση του Συντάγματος. Σχόλια στο σχέδιο νόμου για τα μη κερδοσκοπικά μη κρατικά πανεπιστήμια.

Η απαξίωση του Συντάγματος. Σχόλια στο σχέδιο νόμου για τα μη κερδοσκοπικά μη κρατικά πανεπιστήμια.

Το μείζον διακύβευμα γύρω από σχέδιο νόμου με τίτλο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου– Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων», που τέθηκε σε διαβούλευση στις 8 Φεβρουαρίου 2024, δεν είναι τόσο η υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της...

Η αποτυχία της συντακτικής διαδικασίας στη Χιλή (2019 – 2022).  Χρονικό ενός προαναγγελθέντος(;) θανάτου.

Η αποτυχία της συντακτικής διαδικασίας στη Χιλή (2019 – 2022). Χρονικό ενός προαναγγελθέντος(;) θανάτου.

            «Κανείς δεν μπορούσε να κατανοήσει τόσες ολέθριες συμπτώσεις» Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες – Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου Στο Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου ο νομπελίστας συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, με αφορμή ένα έγκλημα τιμής,...

Μετάβαση στο περιεχόμενο